Tơ gồm có mấy loại? Tơ được sản xuất từ xenlulozơ là gì?

Tơ là một trong những loại vật liệu được ứng dụng rộng rãi trong việc sản xuất ra quần áo, khăn, mũ,… Trong bộ môn Hoá Học, một câu hỏi được đặt ra là tơ được sản xuất từ xenlulozơ là gì? Nếu bạn cũng chưa tìm được câu trả lời cho câu hỏi này thì đừng bỏ qua bài viết dưới đây của chúng tôi nhé. 

Tơ là gì

Tơ là những vật liệu polime có hình sợi mảnh và dài, có độ bền nhất định. Trong tơ, các phân tử polime có mạch không phân nhánh được sắp xếp song song với nhau. Những phân tử polime này tương đối rắn, có độ bền với nhiệt và các dung môi khác; dai, mềm, không độc hại và có khả năng nhuộm màu. 

Tơ gồm có mấy loại?

Hiện nay có 2 loại tơ phổ biến là tơ thiên nhiên và tơ hoá học. Trong đó:

Tơ thiên nhiên: có sẵn trong thiên nhiên, được sử dụng trực tiếp như bông, tằm, len

Tơ hoá học: 

• Tơ tổng hợp: được chế tạo từ các polime bằng các phản ứng hoá học như các tơ poliamit (capron, nilon), tơ vinylic (vinilon, nitron), tơ lapsan,…
• Tơ nhân tạo (tơ bán tổng hợp): được chế tạo từ polime thiên nhiên bằng các phương pháp hoá học như tơ xenlulozơ, tơ visco, axetat,…

Bạn có thể quan tâm

muối axit là gì

bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

h2so4 là gì

nguyên tố hóa học là gì

công thức hóa học là gì

Những loại tơ tổng hợp là

Tơ nilon – 6,6

Đây là một loại tơ poliamit được điều chế từ chất axit ađipic HOOC[CH2]4COOH và hexametylenđiamin NH2[CH2]6NH2. 

Loại tơ này có tính bền, dai, óng mượt, mềm mại, ít thấm nước, giặt nhanh khô nhưng không bền với nhiệt, kiềm và axit. 

Tơ nitron (olon)

Tơ nitron thuộc loại tơ vinylic được tổng hợp từ hợp chất vinyl xianua (hay còn được gọi là acrilonitrin).

Đặc tính của loại tơ này là có độ bền, dai với nhiệt, có khả năng giữ nhiệt tốt, thường được sử dụng để dệt vải may quần áo hoặc được bện thành các sợi len dùng để đan áo rét. 

Tơ được sản xuất từ xenlulozơ là gì?

Đáp án cho câu hỏi này chính là: Tơ được sản xuất từ xenlulozơ là tơ axetat và tơ visco. 

Tơ visco

Tơ visco là một loại tơ bán tổng hợp, được tạo thành từ những polime có phân tử khối rất lớn do nhiều đơn vị mắt xích liên kết tạo nên.

N (số mắt xích) = Độ polime hoá = Hệ số polime hoá

Cách điều chế tơ visco

Tơ visco có thể được điều chế trực tiếp bằng các phản ứng hoà tan.

Hoà tan xenlulozơ trong dung dịch NaOH loãng, sau đó ta thu được một dung dịch keo có độ nhớt thì đó chính là tơ visco.  

Ứng dụng của tơ visco

Tơ visco thường xuyên xuất hiện trong các sản phẩm có độ dai, bền như lông bàn chải đánh răng, tóc giả,…

Bên cạnh đó, tơ visco cũng được sử dụng rộng rãi trong ngành may mặc. Chúng được dùng để sản xuất ra một số sản phẩm quần áo, khăn, mũ,… 

Ưu điểm của tơ visco

Tơ visco được nhiều người tiêu dụng ưa chuộng nhờ khả năng hút khí cực tốt, vải nhẹ nên mang đến cảm giác thoải mái, thoáng mát cho người mặc, độ bóng và độ mềm mại cũng ở mức tương đối ổn. 

Tham khảo thêm các tài liệu hóa học tại AMA

Nhược điểm của tơ visco

Vì độ dai vốn có mà quần áo làm bằng tơ visco sau khi giặt và vắt khô theo kiểu xoắn sẽ dễ bị nhăn. Sợi xenlulozo khó hồi phục và quay trở lại hình dáng như ban đầu bởi trải qua quá trình phơi khô, mất nước sẽ khiến cho sợi xenlulozo bị cản trở tính đàn hồi. Do đó nếu các sản phẩm quần áo từ tơ visco thì bạn không nên vắt theo chiều xuôi của vải, cũng không nên vắt theo kiểu xoắn mà nên vắt theo chiều ngang, vắt bằng cách vò ép và giũ thật mạnh để quần áo được phẳng. Tơ visco cũng được khuyến cáo là không nên ngâm lâu trong nước nếu không sẽ ảnh hưởng đến chất lượng tơ. 

Một bài toán khác được đặt ra là để sản xuất được tơ visco thì cần một số lượng lớn chất xơ. Chính vì vậy mà con người đã sử dụng một phần lớn rừng. Điều này đe doạ đến lá phổi xanh của trái đất và hiện nay chưa tìm ra được lời giải đáp phù hợp. 

Tơ axetat

Tơ axetat là hỗn hợp của xenlulozơ triaxetat và xenlulozơ diaxetat. Đây là hỗn hợp duy nhất dùng để chế tạo tơ axetat. Khi thực hiện phản ứng tạo ra xenlulozơ triaxetat trước khi tạo ra tơ axetat thì chúng ta không thể nào tách riêng được xenlulozơ diaxetat được trộn lẫn vào nhau.

Công thức hoá học của tơ axetat khá dài nên khi làm các bài tập liên quan thì các bạn cần chú ý học thuộc để tránh mắc phải nhầm lẫn, sai sót. 

Có thể nói, phần polime nói riêng và phần tơ nói chung là một phần kiến thức khá rộng và phức tạp với nhiều công thức hoá học dài, khó nhớ. Chỉ một sai lầm nhỏ cũng có thể biến chất đó trở thành một chất khác hoàn toàn. Các loại tơ lại có những cách thức chế tạo khác nhau nên rất dễ bị nhầm lẫn. Do đó các bạn học sinh cần chú ý học thật kỹ và có những phương pháp ghi nhớ riêng để tránh mắc phải sai lầm.

Trên đây là những thông tin tổng hợp về các loại tơ và lời giải đáp cho câu hỏi tơ được sản xuất từ xenlulozơ là gì. Hy vọng rằng những thông tin mà AMA cung cấp sẽ giúp ích cho các bạn trong việc học tập môn Hoá. Chúc các bạn nắm vững các kiến thức về mảng polime và tơ để tự tin làm được các bài tập liên quan nhé.