Thuyết minh là gì? Là một phương pháp được sử dụng rộng rãi và phổ biến trong đời sống. Nói về thuyết minh, có nhiều khái niệm được giải thích khác nhau. Nhưng chung quy, thuyết minh được dùng dưới dạng nói hoặc văn bản với mục đích cung cấp tri thức, giải thích khách quan về sự vật, hiện tượng trong đời sống thường ngày… Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn ngay sau đây.
Thuyết minh là gì?
Mục lục bài viết
Có nhiều khái niệm về thuyết minh được đưa ra như sau:
Theo Từ Điển từ Hán Việt – Phan Văn Các thì thuyết minh có nghĩa là nói rõ, giải thích hay giới thiệu. Đồng thời, thuyết minh còn có một nghĩa là hướng dẫn sử dụng một vật dụng, công cụ nào đó,… Cách giải thích khái niệm về thuyết minh này tương đối ngắn gọn và súc tích.
Tuy nhiên, vẫn còn một cách giải thích về khái niệm thuyết minh đầy đủ như sau:
Thuyết minh tồn tại dưới hai hình thức nói hoặc viết hay còn gọi là văn bản. Mục đích chính của thuyết minh là cung cấp kiến thức khách quan về đặc điểm, tính chất hoặc nguyên nhân của một hay nhiều sự vật hiện tượng trong đời sống tự nhiên hay xã hội. Phương pháp chính của thuyết minh là trình bày, giải thích.
Thuyết minh ở hình thức nói thường được dùng để giải thích các vấn đề đã đặt ra trước đó. Thuyết minh ở dạng nói còn được dùng khá phổ biến để dịch các ngoại ngữ nhằm giúp người nghe, người xem hiểu rõ về nội dung và tình huống đã xảy ra trước đó.
Dùng thuyết minh ở hình thức văn bản là một trong những kiểu văn bản được sử dụng phổ biến trong mọi lĩnh vực của đời sống.
Xem lại phương thức biểu đạt là gì
Thuyết minh tiếng Anh là gì
Thuyết minh tiếng Anh là present
Văn bản thuyết minh là gì
Văn bản thuyết minh viết ra nhằm mục đích gì
Văn bản thuyết minh là loại văn bản có tác dụng cung cấp kiến thức về những đặc điểm, tính chất hoặc nguyên nhân của những sự vật, hiện tượng trong đời sống tự nhiên hoặc xã hội bằng những phương pháp của mình.
Văn bản thuyết minh có tính chất gì
Kiến thức được nêu ra trong văn bản thuyết minh phải là khách quan, chính xác, có tác dụng hữu ích cho mọi người.. Văn thuyết minh cần phải được trình bày chuẩn xác, cụ thể, rõ ràng, kết cấu chặt chẽ nhưng nội dung cũng phải hấp dẫn.
Văn bản thuyết minh cần tuyệt đối trung thành với đặc điểm của sự vật, hiện tượng. Chỉ tập trung vào đối tượng được nhắc đến, ít so sánh, liên tưởng các sự vật, hiện tượng khác không liên quan. Tuyệt đối đảm bảo tính khách quan, khoa học, không dùng cảm nhận của chủ quan để làm sai lệch vấn đề, sự vật, hiện tượng,… được thuyết minh. Dùng số liệu cụ thể khi thuyết minh về đối tượng.
Xem lại trạng ngữ là gì
Văn bản thuyết minh có đặc điểm gì
Văn bản thuyết minh thường có những đặc điểm sau đây:
Cung cấp tri thức khách quan về nhiều vấn đề, sự vật hay hiện tượng trong đời sống, xã hội
Từ vấn đề đã được đặt ra, người thuyết minh sẽ trình bày một cách khách quan về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân,… của sự vật, hiện tượng nhằm giúp người nghe hiểu rõ về đối tượng đang được thuyết minh. Người thuyết minh có thể dùng phương pháp nói, viết hoặc kết hợp giữa nói và viết.
Văn bản thuyết minh có phạm vi sử dụng rộng rãi
Đối tượng của văn bản thuyết minh bao gồm tất cả những sự vật, hiện tượng trong đời sống tự nhiên hay xã hội. Với phạm vi đối tượng rộng lớn, bao quát thì văn bản thuyết minh cũng được sử dụng rộng rãi. Người viết cũng không cần vận dụng quá nhiều kiến thức hay đòi hỏi học vấn uyên thâm để thuyết minh về đối tượng.
Trình bày rõ ràng, chính xác, cô đọng , chặt chẽ và sinh động
Khi thuyết minh về một đối tượng, vấn đề, sự vật, hiện tượng cụ thể thì văn bản thuyết minh phải trình bày khách quan, chính xác về đối tượng đó. Từ ngữ khi thuyết minh phải rõ ràng, đặc điểm và tính chất phải chuẩn xác, nội dung cô đọng không lan man, kết cấu chặt chẽ. Để đảm bảo diễn đạt sinh động khi thuyết minh, người trình bày có thể kể những câu chuyện khách quan, có thật về các di tích, địa danh lịch sử khi thuyết minh vấn đề có liên quan.
Xem lại ẩn dụ là gì
Phương pháp thuyết minh
Phương pháp thuyết minh là những phương pháp được dùng trong văn bản thuyết minh với mục đích truyền đạt rõ ràng hơn những tri thức về sự vật, hiện tượng đến người đọc, người nghe. Có 5 phương pháp thuyết minh như sau:
Phương pháp thuyết minh định nghĩa, giải thích
Người thuyết minh nêu ra định nghĩa hoặc giải thích về vấn đề thuyết minh. Phương pháp này giúp người đọc, người nghe có thể hiểu rõ về khái niệm của sự vật, hiện tượng đang được thuyết minh.
Ví dụ: Khi thuyết minh về Hà Nội, người thuyết minh có thể nêu ra định nghĩa như sau: Hà Nội là Thủ đô của Nước Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam.
Phương pháp liệt kê
Người thuyết minh sẽ kể ra, đưa ra một loạt những tính chất, những đặc điểm nào đó của sự vật, hiện tượng nhằm khẳng định hay nhấn mạnh cho một điều gì đó, một đặc tính nào đó của đối tượng cần thuyết minh, làm rõ.
Phương pháp nêu ví dụ
Người thuyết minh đưa ra ví dụ cụ thể về một việc nào đó để làm rõ hơn về đối tượng được thuyết minh.
Phương pháp so sánh
Người thuyết minh so sánh sự vật, hiện tượng này với sự vật, hiện tượng khác có nét tương đồng. Qua đó, nhận mạnh hoặc làm nổi bật các đặc điểm, tính chất,…của đối tượng được thuyết minh.
Tham khảo tài liệu ngữ văn tại AMA
Phương pháp phân loại, phân tích
Đối với những trường hợp sự vật, hiện tượng cần thuyết minh đa dạng thì người thuyết minh cần phân chia ra từng loại hoặc theo từng đặc điểm của đối tượng khi trình bày. Khi dùng phương pháp này, nội dụng thuyết minh sẽ liền lạc, chặt chẽ hơn. Người nghe, đọc cũng dễ dàng khi theo dõi.
Lời kết
Trên đây, chúng ta đã cùng tìm hiểu về thuyết minh là gì, văn bản thuyết minh là gì. Cùng với đó là những yêu cầu, đặc điểm và phương pháp của văn bản thuyết minh để bạn đọc có thể hiểu rõ hơn về thuyết minh và vận dụng tốt nó trong đời sống. Cảm ơn bạn đã xem bài viết của Anh ngữ AMA
